شهریور
پایه دوازدهم
معنی شعر ملکا ذکر تو گویم (ستایش فارسی دوازدهم)
شعر ستایش ملکا ذکر تو گویم را خوانده‌اید؟ قرار است در این مقاله، با تمام جزئیات این درس مهم کتاب فارسی 3 آشنا شویم. این مقاله بهترین منبع برای یادگیری ستایش ملکا ذکر تو گویم در امتحان نهایی فارسی دوازدهم است.
آموزش، فقط محدود به چارچوب کلاس نیست. ما در سایت فارسی ۱۰۰ زمینه‌ای برای بهره‌گیری دانش‌آموزان از آموزش رایگان و همیشگی فراهم کرده‌ایم.
در این پست آموزشی، شرح و معنی شعر ملکا ذکر تو گویم، ستایش کتاب فارسی دوازدهم (فارسی 3) توسط دکتر سید علی هاشمی به شما ارائه می‌شود.
متن ستایش ملکا ذکر تو گویم
| ملکا، ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی | نروم جز به همان ره که توام راه نمایی | |
| همه درگاه تو جویم همه از فضل تو پویم | همه توحید تو گویم که به توحید سزایی | |
| تو حکیمی تو عظیمی تو کریمی تو رحیمی | تو نماینده فضلی تو سزاوار ثنایی | |
| نتوان وصف تو گفتن که تو در فهم نگنجی | نتوان شبه تو گفتن که تو در وهم نیایی | |
| همه عزی و جلالی، همه علمی و یقینی | همه نوری و سروری، همه جودی و جزایی | |
| همه غیبی تو بدانی، همه عیبی تو بپوشی | همه بیشی تو بکاهی، همه کمی تو فزایی | |
| لب و دندان سنایی همه توحید تو گوید | مگر از آتش دوزخ بودش روی رهایی | |
| حکیم سنایی غزنوی |
کلیات ستایش ملکا ذکر تو گویم
قالب شعر: غزل. نوع ادبی: غنایی. وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلاتن.
زندگی و شعر سنایی غزنوی: مجدود بن آدم، متخلص به سنایی، شاعر و عارف بزرگ نیمه دوم قرن پنجم و نیمه اول قرن ششم هجری است. او در سال ۴۶۳ یا ۴۷۳ هجری قمری در شهر غزنین به دنیا آمد و در سال ۵۲۵ یا ۵۳۵ هجری قمری در سن ۶۲ سالگی درگذشت. از آثار او، غیر از دیوان (شامل قصیده و غزل و سایر اشعار)، مثنوی‌های حدیقه الحقیقه، طریق التحقیق، کارنامه بلخ، سیر العباد الی المعاد، عشق‌نامه و عقل‌نامه معروف هستند.
معنای کلمات ستایش ملکا ذکر تو گویم
ذکر: یاد کردن. فضل: بخشش. پویم: طلب می‌کنم. توحید: یگانگی. سزایی: شایسته هستی. حکیم: دانا. عظیم: بزرگ. کریم: بخشنده. رحیم: مهربان. ثنا: ستایش. شبه: شبیه. وهم: خیال و گمان. عِزّ: عزیز و گرامی. جلال: شکوه. یقین: باور. سرور: شادمانی. جود: بخشش. جزا: پاداش. غیب: پنهان. دوزخ: جهنم
معنی ستایش ملکا ذکر تو گویم + نکات ستایش ملکا ذکر تو گویم
| ملکا، ذکر تو گویم که تو پاکی و خدایی | نروم جز به همان ره که توام راه نمایی |
بیت 1: خداوندا تو را یاد می‌کنم زیرا که تو پاک هستی و خدای من هستی. من تنها در راهی حرکت می‌کنم که تو من را به آن راهنمایی کنی (و ستایش می‌کنم؛ زیرا تو پاک و خدای من هستی و جز به همان راهی که تو مرا راهنمایی کنی، نمی‌روم.
نکات: منادا: ملک. جهش ضمیر: توام (تو راهنمایی‌ام کنی). تعداد جملات: 5 جمله. مفهوم: یادکرد خدا.
| همه درگاه تو جویم، همه از فضل تو پویم | همه توحید تو گویم که به توحید سزایی |
بیت 2: من همواره در جستجوی درگاه تو هستم و به سبب بخشش تو حرکت می‌کنم. من همواره از یکتایی و یگانگی تو حرف می‌زنم؛ زیرا که تو شایسته یکتایی هستی.
نکات: تعداد جملات: 4 جمله. تکرار (واژه‌آرایی): «همه»؛ «تو»؛ «توحید». جناس ناهمسان: «جویم، پویم، گویم». سجع. واج‌آرایی: «ت». مفهوم: اعتقاد به توحید و یگانگی خداوند.
| تو حکیمی، تو عظیمی، تو کریمی، تو رحیمی | تو نمایندۀ فضلی، تو سزاوار ثنایی |
بیت 3: تو دانا و بزرگ و بخشنده و مهربان هستی. تو بخشنده و شایسته ستایش هستی.
نکات: تعداد جملات: 6 جمله. کلمه هم‌آوا: «ثنایی» با «سنایی». تکرار: «تو». واج‌آرایی: «ت، ی». مفهوم: بیان صفات خدا.
| نتوان وصف تو گفتن که تو در فهم نگنجی | نتوان شبه تو گفتن که تو در وهم نیایی |
بیت 4: خدایا! نمی‌توان تو را وصف کرد؛ زیرا در فهم و اندیشه قرار نمی‌گیری (بالاتر از فهم و اندیشه ما هستی) و نمی‌توان چیزی را شبیه و مانند تو دانست؛ زیرا در خیال و تصور هم درنمی‌آیی.
نکات: تعداد جملات: 4 جمله. جناس ناهمسان: فهم، وهم. تکرار: «نتوان، تو، گفتن». موازنه (رشته علوم انسانی و معارف). تلمیح: عبارت «نتوان شبه تو گفتن» تلمیح به «لیس کمثله شیء». مفهوم: توصیف‌ناپذیری خدا.
| همه عِزّی و جلالی، همه علمی و یقینی | همه نوری و سروری، همه جودی و جزایی |
بیت 5: خدایا! تو سراسر بزرگی و شکوه هستی و سراسر دانش و یقین هستی. تو سراسر نور و شادمانی هستی و سراسر بخشندگی و پاداش هستی.
نکات: تعداد جملات: 8 جمله. تکرار: «همه». واج‌آرایی: «ی». آرایه ترصیع (رشته علوم انسانی).
| همه غیبی تو بدانی، همه عیبی تو بپوشی | همه بیشی تو بکاهی، همه کمی تو فزایی |
بیت 6: خدایا! تو همه چیزهای پنهان را می‌دانی و تمام عیب‌ها و زشتی‌ها را پنهان می‌کنی. تمام کاهش و افزایش‌ها (ذلت و عزت) به دست تو است.
نکات: تعداد جملات: 4 جمله. تضاد: «بیش، کم» و «بکاهی، فزایی». جناس ناهمسان: «غیبی، عیبی». تکرار: «همه، تو». واج‌آرایی: مصوت «ی». تلمیح: به صفات «عالم الغیب» و «ستارالعیوب» خداوند اشاره دارد. آرایه ترصیع (رشته علوم انسانی). تلمیح: به آیه «تعزّ من تشاء و تذلّ من تشاء» تلمیح دارد.
| لب و دندان سنایی همه توحید تو گوید | مگر از آتش دوزخ بودش روی رهایی | |
| حکیم سنایی غزنوی |
بیت 7: سنایی با تمام وجودش، یگانگی تو را ستایش می‌کند؛ به این امید که از آتش دوزخ رها شود.
نکات: جهش ضمیر: «ش»: مگر از آتش دوزخش روی رهایی بود. مجاز: «لب و دندان» مجاز از تمام وجود. تناسب: «لب و دندان»، «آتش، دوزخ». ایهام تناسب: «روی» در اینجا به معنای راه و چاره است؛ اما در معنای صورت با کلمات «لب و دندان» تناسب دارد. تخلص: سنایی.
چند نکته تکمیلی ستایش فارسی دوازدهم
ما در این مقاله، به بررسی معنی شعر ستایش ملکا ذکر تو گویم پرداختیم و متن کامل مندرج در کتاب را آوردیم. برای دریافت متن کامل کتاب فارسی می‌توانید به سایت دفتر تالیف کتاب‌های فارسی مراجعه کنید. همچنین می‌توانید دیوان سنایی را در سایت ایران کتاب مطالعه کنید. البته من از شما می‌خواهم که بعد از خواندن مقاله معنی شعر ملکا ذکر تو گویم، به سراغ مطالعه این اشعار بروید.
راستی، شعر ملکا ذکر تو گویم سنایی توسط خواننده‌های مختلفی خوانده شده است. اگر دوست دارید می‌توانید، اجرای این شعر را با صدای استاد محمدرضا شجریان و همین‌طور اجرای دیگری را با صدای محسن چاوشی بشنوید.
همچنین ما، علاوه بر معنی ستایش فارسی دوازدهم، شرح و معنی درس‌های دیگر کتاب فارسی دوازدهم را در سایت فارسی 100 قرار داده‌ایم. برای مطالعه مقاله شرح و معنی درس شکر نعمت سایت فارسی 100 روی لینک کلیک کنید یا آن را لمس کنید.
استاد عالیییی بود
سلام. خیلی ممنونم آقای قاسمی.
آیه ها رو هم باید حفظ کنیم؟
سلام. بله. ممکن است در بخش قلمرو فکری یا حتی قلمرو ادبی، به آیه‌ها نیاز پیدا کنید.
توی امتحان نهایی از ستایش هم سوال میاد؟
سلام. بله. از تمام بخش‌های کتاب سوال می‌آید (مگر حذفیاتی که رسما اعلام شود).
این شعر با صدای چاوشی محشره
سلام. وقت بخیر. بله، همین‌طور است.
همه دانش آموزا باید وزن شعر رو بدونن؟
سلام. وقت بخیر. دانستن و تشخیص وزن شعر، مختص دانش‌آموزان رشته‌های علوم انسانی و معارف اسلامی است.
سلام. از مطالبتون خیلی ممنونم.
سلام. وقت بخیر. خواهش می‌کنم.
سلام. توضیحات شما خیلی کامل بود. تشکر
سلام. وقت بخیر. خواهش می‌کنم.