مرداد
قلمرو ادبی
طلایی‌ترین آرایه های ادبی کنکور
قرار است چه بگوییم.
به نظر شما آرایه های ادبی مهم کنکور کدام آرایه ها هستند؟ و باید برای کدام آرایه ها، بیشترین زمان را در نظر گرفت.
همان طور که می دانید و ما پیش تر به آن اشاره کرده ایم، مبحث آرایه های ادبی، یکی از مهم ترین مباحث سوال های فارسی کنکور است. از آنجا که این مبحث، یک مبحث مهارتی است، یادگیری و تسلط کامل بر آن، نیازمند مطالعه ای عمیق، مستمر و به همراه پاسخ گویی پیوسته به سوال های تشریحی و تستی فراوان است.
در ادبیات فارسی بیش از 90 آرایه ادبی وجود دارد که از این تعداد بیش از 20 آرایه در لابه‌لای مطالب کتاب های فارسی و علوم فنون متوسطه اول و دوم مطرح شده اند. بنابراین یادگیری و تسلط کامل بر تمام آرایه های ادبی شعر و نثر فارسی عملا غیرممکن است و تسلط بر تمام آرایه های به کار رفته در کتاب های درسی نیز بسیار دشوار است.
تجربه بررسی سوال های آزمون سراسری در سال های گذشته نشان دهنده این مطلب است که همواره، بخشی از آرایه های ادبی، بیشترین توجه طراحان سوال را به خود جلب کرده اند. از این رو، شما می توانید با تمرکز بیشتر بر این آرایه ها، شانس و فرصت خود را برای پاسخگویی بهتر و کسب امتیاز بیشتر از سوال های آرایه های ادبی افزایش دهید.
این آرایه ها که می توان از آنها با عنوان «طلایی ترین آرایه های کنکور» نام برد، اهمیت بسیار ویژه ای دارند. در این مقاله به بررسی و معرفی طلایی ترین و مهم ترین آرایه های ادبی کنکور می پردازیم.
طلایی ترین آرایه های ادبی کنکور
پیش تر گفتیم که تعداد آرایه های ادبی بسیار زیاد است و این نکته را هم باید اضافه کنیم که بیشتر آرایه های ادبی، نام های عربی دارند و یادگیری همه آنها دشوار است؛ حتی یادگیری همه آرایه های ادبی برای تمام دانش آموزان میسر نیست. این نکته را هم باید اضافه کنیم که به هر حال همه دانش آموزان در طول 3 سال دوره متوسطه به فکر مطالعه برای کنکور نمی افتند و بخش زیادی از آنها فقط در سال آخر تحصیل، به مطالعه کنکور می پردازند و همین امر کار آنها را سخت تر می کند.
ما قبلا درباره شیوه درست مطالعه آرایه های ادبی صحبت کرده ایم و در یک دوره آموزشی، کامل ترین توضیحات و مثال ها را در زمینه آرایه های مختلف ادبی به شما داده ایم. حال در اینجا می خواهیم ببینیم که کدام آرایه ها بیشترین کاربرد را در آزمون های سراسری داشته اند تا شما تمرکز بیشتری بر این آرایه ها داشته باشید یا اگر فرصت کمی برای مطالعه دارید، فقط همین ها را بخوانید.
| همه دانش آموزان در طول 3 سال دوره متوسطه به فکر مطالعه برای کنکور نمی افتند و بخش زیادی از آنها فقط در سال آخر تحصیل، به مطالعه کنکور می پردازند و همین امر کار آنها را سخت تر می کند. |
برای یافتن آرایه های مهم کنکور، من سوال های آزمون سراسری در گروه های مختلف را در طی آزمون های 1400، 1399 و 1398 بررسی کردم. با توجه به تغییراتی که در بعضی مباحث و سطح طراحی سوال در آزمون های سال های قبل وجود داشت، به بررسی سوال های آزمون های پیش از این سال ها نپرداختم.
به هر حال باید به این نکته دقت کنیم که اگرچه گذشته و آنچه که در گذشته اتفاق افتاده می تواند کمکی برای پیش بینی اتفاق های آینده باشد، اما ما هرگز نباید تمام توجه خود را به گذشته معطوف کنیم. در این صورت نمی توانیم به سمت جلو حرکت کنیم.
خب! در ضمن بررسی های من مشخص شد که در آزمون های سراسری سال های 98، 99 و 1400 در گروه های مختلف، از 19 آرایه گوناگون مطرح شده در کتاب های درسی سوال آمده است. بر این اساس آرایه های «تشبیه» و «استعاره» با 13 درصد، بیشترین کاربرد را داشته اند و آرایه های «تمثیل» و «تضمین» با کمتر از 1 درصد، کمترین میزان استفاده را داشته اند.
| باید به این نکته دقت کنیم که اگرچه گذشته و آنچه که در گذشته اتفاق افتاده می تواند کمکی برای پیش بینی اتفاق های آینده باشد، اما ما هرگز نباید تمام توجه خود را به گذشته معطوف کنیم. |
در این میان، آرایه های «ایهام» با 12 درصد، «مجاز» با 10 درصد، «جناس» (شامل جناس همسان و جناس ناهمسان) با 9 درصد و «حسن تعلیل» با 7 درصد جزء پرکاربردترین آرایه های ادبی بودند. در تصویر زیر، درصد کاربرد هر یک از آرایه های ادبی را در آزمون های سراسری سال های 98، 99 و 1400 در مجموع گروه های مختلف آموزشی می بینید.
همان طور که در نمودار بالا مشاهده می کنید، بعضی از آرایه های مطرح ادبیات مثل «تضمین»، «تمثیل»، «اسلوب معادله» و «واج آرایی» در آزمون سراسری سال های اخیر کاربرد بسیار کمی داشته اند.
البته ذکر این نکته حائز اهمیت است که آنچه در گذشته اتفاق افتاده است، هرچند می تواند چراغی برای مسیر پیش رو باشد، اما بدان معنا نیست که تمام آنچه پیش تر اتفاق افتاده، عینا در آینده نیز تکرار خواهد شد.
بنابراین، باید در کنار تمرکز بیشتر روی آرایه های پرکاربرد و مهم، به آرایه های کم کاربرد هم توجه کرد. اما اگر شما واقعا زمانی برای مطالعه همه آرایه ها ندارید، پس فقط به آرایه های مهم کنکور بپردازید.
یک نگاه دقیق تر
با بررسی دقیق تر 60 تست آرایه های ادبی (4 تست در 5 گروه آزمایشی در آزمون های سراسری 98، 99 و 1400) می توان به این نتیجه رسید که آرایه «تشبیه» با 43 مورد تکرار، بیشترین کاربرد را در میان سایر آرایه ها داشته است. همچنین آرایه «استعاره» 42 بار مورد پرسش قرار گرفته است. در این آزمون ها 39 بار از آرایه «ایهام» پرسش مطرح شده است و 34 بار به آرایه «مجاز» پرداخته شده است.
فهرست 12 آرایه پرکاربرد و مهم کنکور در سه سال اخیر
* تشبیه
* استعاره
* ایهام
* مجاز
* جناس (همسان و ناهمسان)
* حسن تعلیل
* کنایه
* پارادوکس (متناقض نما، تناقض)
* ایهام تناسب
* حس آمیزی
* تضاد
* تلمیح.
بنابراین اگر شما می خواهید که به تمام یا بخش زیادی از سوال های آرایه های ادبی پاسخ دهید، باید حتما روی این 10 آرایه پرتکرار تسلط کافی داشته باشید. در غیر این صورت امکان کسب موفقیت در این سوال ها برای شما وجود نخواهد داشت. در تصویر زیر، فهرست 12 آرایه پرکاربرد را مشاهده می کنید.
همه اش همین نبود!
من در بررسی آرایه های ادبی به کار رفته در کنکورهای سال های اخیر، به نکات جالب توجه دیگری هم پی بردم. به نظرم خیلی خوب است که شما هم از آن نکته ها مطلع باشید. البته باز هم قبل از شروع مطلب، روی این نکته تاکید می کنم که این موارد وحی منزل نیستند که در آزمون سال های بعد تغییر نکنند، بلکه چراغی هستند که از آزمون های گذشته نور می گیرند و می توانند، مسیر آینده را کمی برای ما روشن تر کنند.
در گروه های مختلف آموزشی کنکور سال 1400، در گروه علوم تجربی 26 بار از آرایه های مختلف سوال طرح شده است (با شمارش آرایه های مشابه) که این 26 بار تنها از 8 آرایه مختلف بوده است. همچنین در سال 99 نیز بیشترین تعداد آرایه های پرسش شده در همین گروه تجربی با 29 بار و تنوع 13 آرایه مختلف بوده است.
بعد از گروه علوم تجربی، گروه های آزمایشی هنر و زبان بیشترین تعداد و تنوع سوال های آرایه های ادبی را دارند و نکته جالب اینکه گروه علوم انسانی (صرفا دفترچه عمومی در نظر گرفته شده است) کمترین تنوع و تعداد آرایه های ادبی را در سوال های این بخش دارد و گروه علوم ریاضی و فنی هم در این زمینه در جایگاه بعدی قرار دارد.
بنابراین با تکیه بر اعداد بالا می توان گفت که میزان پیچیدگی و دشواری سوال های آرایه های ادبی در گروه علوم تجربی بسیار بالاتر از سایر گروه هاست و بعد گروه هنر، سخت ترین سوال های آرایه های ادبی را دارد و در دفترچه عمومی گروه علوم انسانی، ساده ترین سوال های آرایه های ادبی مطرح می شود.
شاید از خودتان بپرسید که مگر در هر دفترچه آزمون سراسری 4 سوال آرایه ادبی طرح نمی شود، پس این تعداد کاربرد آرایه ها از کجا آمده است؟ در پاسخ باید بگویم که بله در هر دفترچه، فقط 4 سوال از آرایه های ادبی طرح می شود، یعنی در 5 گروه آزمایشی در طی سال های 98، 99 و 1400، تعداد 60 سوال آرایه های ادبی آمده است؛ اما از آنجا که سوال های آرایه های ادبی معمولا به صورت ترکیبی طراحی می شوند، یعنی در هر سوال ممکن است همزمان از چند آرایه ادبی پرسش شود، پس تعداد آرایه های به کار رفته در آزمون ها، بیشتر از تعداد سوالات هر آزمون خواهد بود و هرچه تعداد آرایه های به کار رفته بیشتر باشد، احتمالا سوالات پیچیده تر و سطح آنها سخت تر می شود.
| می توان گفت که میزان پیچیدگی و دشواری سوال های آرایه در گروه علوم تجربی بسیار بالاتر از سایر گروه هاست و
بعد گروه هنر، سخت ترین سوال های آرایه های ادبی را دارد. |
همچنین کاربرد 3 آرایه برتر در هر یک از گروه های آموزشی زیر به ترتیب زیر است:
علوم تجربی:
ایهام
تشبیه
استعاره
علوم ریاضی و فنی:
تشبیه
استعاره
ایهام
علوم انسانی:
ایهام
تشبیه
جناس
هنر:
مجاز
تشبیه
استعاره
زبان:
ایهام
استعاره
حسن تعلیل
هدیه پایانی!
حال که به اینجای مقاله رسیدیم، خیلی خوشحالم که توانستم چند نکته مهم درباره آرایه های ادبی کنکور را با شما در میان بگذارم.
امیدوارم شما در مدت زمان مناسبی که برای مطالعه آرایه های کنکور اختصاص می دهید، بتوانید تمام آرایه های مورد نیاز را به طور کامل مطالعه و تمرین کنید و بر همه آنها مسلط شوید؛ اما اگر نمی خواهید همه آرایه ها را مطالعه کنید یا فرصت لازم برای این کار را ندارید، حتما آرایه های مهم و پرکاربرد کنکور را که در این مقاله به آنها اشاره کردیم، به خوبی مطالعه کنید.
دقت داشته باشید که به قول معروف «با حلوا حلوا کردن دهان شیرین نمی شود». بنابراین سعی کنید بیش از آنکه به موفقیت فکر می کنید، برای آن تلاش کنید. من و دوستانم در گروه آموزشی فارسی 100، در این مسیر همراه شما هستیم. من برای یادگیری کامل آرایه ها، یک دوره آموزشی در این زمینه برگزار کرده ام، شما می توانید برای تهیه این دوره روی عبارت «دوره آموزشی آرایه های طلایی کنکور» کلیک کنید. همچنین برای بهره مندی ازآموزش های رایگان در زمینه قلمرو ادبی و آرایه های ادبی اینجا را کلیک کنید.
