آذر
پایه دهم
شرح و معنی درس سفر به بصره (فارسی دهم)
درس سفر به بصره را خوانده اید؟ قرار است در این مقاله، با تمام جزئیات این درس مهم کتاب فارسی 1 آشنا شویم.
آموزش، فقط محدود به چارچوب کلاس نیست. ما در سایت فارسی ۱۰۰ زمینه ای برای بهره گیری دانش آموزان از آموزش رایگان و همیشگی فراهم کرده ایم.
در این پست آموزشی، شرح و معنی درس سفر به بصره ، درس هشتم فارسی دهم (فارسی ۱) توسط گروه آموزشی راه روشن (دکتر سید علی هاشمی، دکتر امید نقوی و بهرام میرزایی) به شما ارائه می شود.
متن درس سفر به بصره
چون به بَصره رسیدیم، از برهنگی و عاجزی به دیوانگان ماننده بودیم و سه ماه بود که مویِ سَر، بازنکرده بودیم و می‌خواستم که در گرمابه رَوَم؛ باشد که گرم شوم که هوا سرد بود و جامه نبود و من و برادرم هر یک لُنگی کهنه پوشیده بودیم و پلاس پاره‌ای در پشت بسته از سرما. گفتم اکنون ما را که در حمّام گذارد؟ خُرجینَکی بود که کتاب در آن می‌نهادم، بفروختم و از بهایِ آن دِرَمَکی چند، سیاه در کاغذی کردم که به گرمابه‌بان دهم، تا باشد که ما را دَمَکی زیادت‌تر در گرمابه بگذارد که شوخ از خود باز کنيم. چون آن درمک‌ها پیش او نهادم، در ما نگريست؛ پنداشت که ما دیوانه‌ایم. گفت: «بروید که هم‌اکنون مردم از گرمابه بیرون آیند»، و نگذاشت که ما به گرمابه دررویم. از آنجا با خجالت بیرون آمدیم و به شتاب برفتیم. کودکان بر درِ گرمابه، بازی می‌کردند؛ پنداشتند که ما دیوانگانیم. در پی ما افتادند و سنگ می‌انداختند و بانگ می‌کردند.
ما به گوشه‌‌ای باز شدیم و به تعجّب در کارِ دنیا می‌نگریستیم و مُکاری از ما سی دینارِ مغربی می‌خواست، و هیچ چاره ندانستیم؛ جز آن که وزیرِ مُلک اهواز، که او را ابوالفتح علی بن احمد می‌گفتند، مردی اهل بود و فضل داشت از شعر و ادب، و هم کرمی تمام، به بصره آمده بود. پس مرا در آن حال با مردی پارسی که هم از اهل فضل بود آشنایی افتاده بود و او را با وزیر، صحبتی بودی و این {مرد} پارسی هم دست تنگ بود و وسعتی نداشت که حال مرا مرمّتی کند، احوال مرا نزد وزیر بازگفت. چون وزیر بشنید، مردی را با اسبی نزدیک من فرستاد که «چنانکه هستی برنشین و نزدیک من آی». من از بدحالی و برهنگی شرم داشتم و رفتن مناسب ندیدم. رقعه‌ای نوشتم و عذری خواستم و گفتم که «بعد از این به خدمت رسم.»
و غرض من دو چیز بود: یکی بینوایی؛ دویُم گفتم همانا او را تصوّر شود که مرا در فضل، مرتبه‌ای است زیادت، تا چون بر رقعۀ من اطّلاع یابد، قیاس کند که مرا اهلیّت چیست، تا چون به خدمت او حاضر شوم، خجالت نَبَرَم. در حال، سی دینار فرستاد که این را به بهای تن‌جامه بدهید. از آن، دو دست جامۀ نیکو ساختيم و روز سیوم به مجلس وزیر شدیم. مردی اهل و ادیب و فاضل و نیکومنظر و متواضع دیدم و متدیّن و خوش‌سخن. ما را نزدیک خویش بازگرفت، و از اول شعبان تا نیمۀ رمضان آنجا بودیم، و آنچه، آن اعرابی کرایِ شتر بر ما داشت به سی دینار، هم این وزیر بفرمود تا بدو دادند و مرا از آن رنج آزاد کردند.
خدای تبارک‌وتعالی، همۀ بندگان خود را از عذاب قرض و دَین فرج دهاد، به حقِّ الحقّ و اَهلِهِ، و چون بخواستیم رفت، ما را به اِنعام و اِکرام به راهِ دریا گسیل کرد؛ چنانکه در کرامَت و فَراغ به پارس رسیدیم از برکات آن آزادمرد که خدای عزَّ وجَلّ از آزادمردان خشنود باد.
و بعد از آنکه حال دنیاوی ما نیک شده بود و هر یک لباسی پوشیدیم، روزی به در آن گرمابه شدیم که ما را در آنجا نگذاشتند. چون از در رفتیم گرمابه‌بان و هرکه آن جا بودند، همه برپای خاستند و بایستادند؛ چندانکه ما در حمّام شدیم، و دلاّک و قیّم درآمدند و خدمت کردند و به وقتی که بیرون آمدیم، هر که در مَسلَخ گرمابه بود، همه برپای خاسته بودند و نمی نشستند، تا ما جامه پوشیدیم و بیرون آمدیم، و در آن میانه {شنيدم} حمّامی به یاری از آنِ خود می‌گوید: «این جوانان آنان‌اند که فلان روز ما ایشان را در حمام نگذاشتیم.» و گمان بردند که ما زبان ایشان ندانیم؛ من به زبان تازی گفتم که: «راست می‌گویی، ما آنانیم که پلاس پاره‌ها بر پشت بسته بودیم». آن مرد خَجل شد و عذرها خواست وا ین هر دو حال در مدّت بیستروز بود و این فصل بدان آوردم تا مردم بدانند که به شدّتی که از روزگار پیش آید، نباید نالید و از فضل و رحمت کردگار، جلَّ جَلالُه و عمَّ نَوالُه، ناامید نباید شد که او، تعالی، رحیم است.
سفرنامه، ناصرخسرو
کلیات درس سفر به بصره
سفرنامه: گزارشی است که نویسنده در آن مشاهدات خود را از شهرها یا سرزمین‌هایی که به آنها سفر کرده است، شرح می‌دهد. در سفرنامه معمولاً اطلاعاتی از مکان‌های تاریخی و ديدنی، بزرگان، آداب و رسوم، موقعیّت جغرافیایی، جمعیت، آب‌وهوا، زبان مردم و … در اختیار خواننده قرار می‌گيرد. با مطالعۀ سفرنامه‌ها گاه می‌توان به اطلاعاتی از وضعيت اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مردم منطقه‌ای پی برد که دست‌یابی به آن ها از طریق کتاب های تاریخی ممکن نيست. سفرنامه‌ها بسته به آن که مسافرت نویسنده از نوع سفرهای معمول و گردش در آفاق باشد یا سیری درونی و معنوی در انفس باشد، به دو نوع «سفرنامه‌های خیالی» و «سفرنامه‌های واقعی» تقسيم می‌شوند. از جمله سفرنامه‌های خیالی می‌توان به: کمدی الهی دانته و منطق‌الطیر عطّار و از جمله سفرنامه‌های واقعی می‌توان به: سفرنامه ناصرخسرو يا خسی در ميقات جلال آل احمد اشاره کرد. سفرنامه نويسی و خاطره نويسی از زیرشاخه های زندگی‌نامه نويسی (بيوگرافی يا اتوبيوگرافی) هستند. به‌این‌ترتیب يک سفرنامه يا خاطره می‌تواند جزئی از زندگی نامۀ نويسنده به شمار آيد.
ناصرخسرو: حکيم ابو معين ناصر بن خسرو قباديانی ملقّب به حجّت از شاعران بزرگ و درجۀ اوّل زبان فارسي است. او در سال 394 ه.ق در قباديان (ناحيه‌اي در تاجيکستان امروزي) متولّد شد و در سال 481ه.ق در يَمگان (ناحيه‌اي در افغانستان امروزي) چشم از جهان فروبست. اين فيلسوف و حکيم برجسته پس از تحوّل روحي به سفري هفت‌ساله رفت که حاصل آن کتاب ارزشمند سفرنامه است. او در اشعار خود بيشتر به موعظه و حکمت پرداخته است. ناصرخسرو شعر گفتن براي پادشاهان را ريختن مرواريد در پاي خوکان مي‌داند و تنها به مدح پيشوايان مذهبي و ائمۀ اطهار مي‌پردازد:
| من آنم که در پاي خوکان نريزم | مَر اين قيمتي دُرِّ لفظ دري را |
ويژگی‌های نثر قرن پنجم (نثر مرسل): 1- جملات کوتاه هستند. 2- تکرار واژه و عبارت در متن بسيار است. 3- به‌ندرت داراي واژهها و عبارات عربي است. 4ـ استفاده از صنايع ادبي در آن کم‌تر ديده مي‌شود.
سعدی شیرازی: مُشرف الدّين مُصلِح بن عبدالله سعدي شيرازی، نويسنده و شاعر بزرگ قرن هفتم ه.ق است. وي در شيراز به کسب علم پرداخت و سپس به بغداد رفت و در مدرسه نظاميه به تعلّم مشغول گشت. سعدي سفرهاي بسيار کرد و در زمان سلطان اتابک ابوبکر بن سعد به شيراز بازگشت و به نگارش سعدي نامه يا بوستان (سال 655) و گلستان (سال 656) پرداخت. علاوه بر اين ها سایر اشعار سعدی، در قالب های مختلف شعری را در کليات وي جمع کرده اند. وفات وي بين سال هاي 691 و 694 ه .ق در شيراز اتفاق افتاد.
معنی و مفهوم متن و آرایه ها و نکات ادبی و زبانی درس سفر به بصره
چون به بَصره رسیدیم، از برهنگی و عاجزی به دیوانگان ماننده بودیم و سه ماه بود که مویِ سَر، بازنکرده بودیم و می‌خواستم که در گرمابه رَوَم؛ باشد که گرم شوم که هوا سرد بود و جامه نبود و من و برادرم هر یک لُنگی کهنه پوشیده بودیم و پلاس پاره‌ای در پشت بسته از سرما. گفتم اکنون ما را که در حمّام گذارد؟ خُرجینَکی بود که کتاب در آن می‌نهادم، بفروختم و از بهایِ آن دِرَمَکی چند، سیاه در کاغذی کردم که به گرمابه‌بان دهم، تا باشد که ما را دَمَکی زیادت‌تر در گرمابه بگذارد که شوخ از خود باز کنيم. چون آن درمک‌ها پیش او نهادم، در ما نگريست؛ پنداشت که ما دیوانه‌ایم. گفت: «بروید که هم‌اکنون مردم از گرمابه بیرون آیند»، و نگذاشت که ما به گرمابه دررویم. از آنجا با خجالت بیرون آمدیم و به شتاب برفتیم. کودکان بر درِ گرمابه، بازی می‌کردند؛ پنداشتند که ما دیوانگانیم. در پی ما افتادند و سنگ می‌انداختند و بانگ می‌کردند.
***
بصره: شهری در عراق امروزی. چون: هنگامی که. عاجزی: درماندگی، ناتوانی. ماننده: شبيه. مویِ سَر، باز نکرده بودیم: به حمام نرفته بوديم، اصلاح نکرده بوديم. لُنگ: پارچه‌ای مستطیل شکل که در گرمابه به کمر می‌بندند. پلاس: جامه‌اي كم ارزش، گلیم درشت و كلفت، تکه پارچۀ کهنه. خُرجینَک: خورجین کوچک، کیسه‌ای که معمولاً از پشم درست می‌کنند و شامل دو جیب است؛ جامه دان. بها: قيمت. دِرَم: سکۀ نقره. دِرَمَکی چند سیاه: چند سکّۀ نقره‌ای سياه (کم ارزش، کم عيار). گرمابه‌بان: مسئول گرمابه. دَم: لحظه. دَمَکی زیادت‌تر: لحظاتی بيشتر. مدت زمانی زيادتر. شوخ: چرک، آلودگی. از خود باز کنيم: بشوييم، پاک کنيم. نگريست: نگاه کرد. پنداشت: گمان کرد. دررویم: وارد شويم. در پیِ: به دنبالِ. بانگ: فرياد، غوغا.
نکات: ترکيب وصفی: پلاس پاره. ترکيب وصفی مقلوب: دَمکی چند. کاف نشانۀ تصغير (کوچکی يا کم بودن): خرجینک، درمک، دمَک. واژه های املايي: بصره، عاجز، پلاس. تشبيه: «ما از برهنگی و عاجزی به دیوانگان ماننده بودیم». کنايه: «موی سَر، باز نکرده بودیم» کنایه از «حمام نرفتن و موی سر را کوتاه نکردن».
***
ما به گوشه‌‌ای باز شدیم و به تعجّب در کارِ دنیا می‌نگریستیم و مُکاری از ما سی دینارِ مغربی می‌خواست، و هیچ چاره ندانستیم؛ جز آن که وزیرِ مُلک اهواز، که او را ابوالفتح علی بن احمد می‌گفتند، مردی اهل بود و فضل داشت از شعر و ادب، و هم کرمی تمام، به بصره آمده بود. پس مرا در آن حال با مردی پارسی که هم از اهل فضل بود آشنایی افتاده بود و او را با وزیر، صحبتی بودی و این {مرد} پارسی هم دست تنگ بود و وسعتی نداشت که حال مرا مرمّتی کند، احوال مرا نزد وزیر بازگفت. چون وزیر بشنید، مردی را با اسبی نزدیک من فرستاد که «چنانکه هستی برنشین و نزدیک من آی». من از بدحالی و برهنگی شرم داشتم و رفتن مناسب ندیدم. رقعه‌ای نوشتم و عذری خواستم و گفتم که «بعد از این به خدمت رسم.»
***
باز شدیم: رفتيم. می‌نگریستیم: نگاه می‌کرديم. مُکاری: کسی که اسب و شتر و الاغ کرایه می‌دهد، یا کرایه می‌کند (در اينجا کرايه دهندۀ شتر). دینارِ مغربی: سکۀ طلای متعلّق به کشور مغرب (مراکش). مَلِک: پادشاه. فضل: معرفت، دانش. اهل: شایسته. کَرَم: بخشندگی. اهل فضل: دانشمند، حکيم. صحبت: دوستی، همنشينی. وسعت داشتن: استطاعت و توانگری داشتن. ثروتمند بودن. مرمّت: اصلاح و رسیدگی. برنشین: سوار شو. رقعه: نامه.
نکات: واژه های املايي: اهل فضل، رقعه، عذر. کنایه: «دست‌تنگ بودن» کنايه از «فقير بودن».
***
و غرض من دو چیز بود: یکی بینوایی؛ دویم گفتم همانا او را تصوّر شود که مرا در فضل، مرتبه‌ای است زیادت، تا چون بر رقعۀ من اطّلاع یابد، قیاس کند که مرا اهلیّت چیست، تا چون به خدمت او حاضر شوم، خجالت نَبَرَم. در حال، سی دینار فرستاد که این را به بهای تن‌جامه بدهید. از آن، دو دست جامۀ نیکو ساختيم و روز سیوم به مجلس وزیر شدیم. مردی اهل و ادیب و فاضل و نیکومنظر و متواضع دیدم و متدیّن و خوش‌سخن. ما را نزدیک خویش بازگرفت، و از اول شعبان تا نیمۀ رمضان آنجا بودیم، و آنچه، آن اعرابی کرایِ شتر بر ما داشت به سی دینار، هم این وزیر بفرمود تا بدو دادند و مرا از آن رنج آزاد کردند.
***
غرض: قصد، منظور. بینوایی: تهيدستی، بيچارگی. دویم: دوم. قیاس کردن: سنجيدن، ارزيابی کردن. اهلیّت: شايستگی، لياقت. در حال: فوراً، بی‌درنگ. دينار: سکّۀ طلا. تن‌جامه: لباس. بها: قيمت، ارزش. ادیب: با فرهنگ، دانشمند، بسیاردان. فاضل: دانشمند. نیکومنظر: زیبارو، خوش چهره. متواضع: فروتن. متدیّن: دين‌دار. بازگرفت: پذيرفت. اعرابی: عرب باديه نشين. کرایِ: کرايۀ. مبلغ اجارۀ. بر ما داشت: از ما طلب داشت.
نکات: واژه های مرکب: تن‌جامه، نیکومنظر، خوش‌سخن. واژه های املايي: غرَض، اهلیّت، فاضل، نیکومنظر، متواضع، متدیّن. مفهوم عبارت « همانا او را تصوّر شود…»: ممکن است او تصور کند که من در معرفت و دانش مرتبۀ بالاتری (از آنچه در واقع وجود دارد) دارم. وقتی نامۀ مرا بخواند متوجه می‌شود، شايستگی من تا چه اندازه است. به اين ترتيب وقتی به خدمت او می‌رسم شرمسار نخواهم شد.
***
خدای تبارک‌وتعالی، همۀ بندگان خود را از عذاب قرض و دَین فرج دهاد، به حقِّ الحقّ و اَهلِهِ، و چون بخواستیم رفت، ما را به اِنعام و اِکرام به راهِ دریا گسیل کرد؛ چنانکه در کرامَت و فَراغ به پارس رسیدیم از برکات آن آزادمرد که خدای عزَّ وجَلّ از آزادمردان خشنود باد.
***
تبارک‌وتعالی: بزرگ است و برتر است. قَرض: بدهی. دَین: بدهی، وام. فَرَج: گشايش، رهايي. دهاد: بدهد (فعل دعایی). به حقِّ الحقّ و اَهلِهِ: به حق خداوند و اهل حق و حقيقت. بخواستیم رفت: می‌خواستيم برويم. اِنعام: بخشش. اِکرام: گرامی داشتن، احترام گذاشتن. گُسیل کردن: روانه کردن، فرستادن کسی به جایی. کرامَت: بزرگی، احترام. فَراغ: آسایش و آرامش، آسودگی. برکات: جِ برکت، افزایش و زیادت و نیکبختی‌ها. آزادمرد: جوانمرد، نجيب، شريف (صفت مرکب). عزّ و جلّ: عزیز است و بزرگ و ارجمند.
نکات: واژه های املايي: تبارک‌وتعالی، عذاب، قَرض و دَین، به حقِّ الحقّ و اَهلِهِ، انعام، فَراغ، عزَّ و جَل.
***
و بعد از آنکه حال دنیاوی ما نیک شده بود و هر یک لباسی پوشیدیم، روزی به در آن گرمابه شدیم که ما را در آنجا نگذاشتند. چون از در رفتیم گرمابه‌بان و هرکه آن جا بودند، همه برپای خاستند و بایستادند؛ چندانکه ما در حمّام شدیم، و دلاّک و قیّم درآمدند و خدمت کردند و به وقتی که بیرون آمدیم، هر که در مَسلَخ گرمابه بود، همه برپای خاسته بودند و نمی نشستند، تا ما جامه پوشیدیم و بیرون آمدیم، و در آن میانه {شنيدم} حمّامی به یاری از آنِ خود می‌گوید: «این جوانان آنان‌اند که فلان روز ما ایشان را در حمام نگذاشتیم.» و گمان بردند که ما زبان ایشان ندانیم؛ من به زبان تازی گفتم که: «راست می‌گویی، ما آنانیم که پلاس پاره‌ها بر پشت بسته بودیم». آن مرد خَجل شد و عذرها خواست وا ین هر دو حال در مدّت بیستروز بود و این فصل بدان آوردم تا مردم بدانند که به شدّتی که از روزگار پیش آید، نباید نالید و از فضل و رحمت کردگار، جلَّ جَلالُه و عمَّ نَوالُه، ناامید نباید شد که او، تعالی، رحیم است.
سفرنامه، ناصرخسرو
***
دنیاوی: دنيايي. نیک: خوب. شدیم: رفتيم. آنجا نگذاشتند: اجازۀ ورود ندادند. برپای خاستند: بلند شدند. دلاّک: کیسه کش حمّام، مشت‌ومال دهنده. قَیّم: کیسه کش حمّام (معنای ديگر: سرپرست). درآمدند: وارد شدند. خدمت کردن: ادای احترام کردن، انجام‌وظیفه کردن. مَسلَخ: رختکن. حمّامی: مسئول حمّام. تازی: عربی. خَجل: شرمنده. فصل: بخشی از کتاب. شدّت: سختی. فضل: بخشش، نيکی. رحمت: بخشندگی. جلَّ جَلالُه و عمَّ نَوالُه: بزرگ است شُکوه او و فراگیر است لطف او. تعالی: برتر است. رحیم: بخشاينده، مهربان.
نکات: واژه های املايي: برپای خاستند و بایستادند، قیّم، مَسلَخ، حمّامی، عذرها خواست، فصل، فضل، رحمت، تعالی، جلَّ جَلالُه و عمَّ نَوالُه.
نکات ضروری درس سفر به بصره
* انواع «ک»: برای «ک» معانی مختلفی ذکر شده است. معروف ترین این معانی عبارت اند از:
الف ـ نشانه تصغیر: مفهومِ کوچکی و خُردی را به خواننده بیان می کند: شاخک، مرغک، پیامک، داستانک.
ب ـ نشانه ترحّم و دلسوزی: مفهومِ دلسوزی را دربردارد: طفلَک، یتیمک.
ج ـ نشانه شباهت: مفهومِ شباهت به چیزی را بیان می کند: عروسک، پولک.
د ـ نشانه تحقیر و توهین: برای توهین و تحقیر به کار می رود: مردک.
هـ – نشانه تحبیب: مفهوم دوست داشتن را می رساند: دخترک.
و – نشانه همراهی: مفهوم همراه بودن آن اسم را به چیزی می افزاید: سنگک، بادبادک.
ز – نشانه تفخیم و تعظیم:گاهی معنی تعظیم و بزرگداشت می دهد: مامک، حسنک وزیر.
ح – نشانه نسبی: منسوب بودن به صفت قبل از خود را بیان می کند و صفت را تبدیل به اسم می کند: زردک (هویج)، سفیدک، سیاهک، سرخک.
* واژه های املایی: بعضی از واج ها نماینده چند حرف از حروف الفبای زبان فارسی هستند؛ مثلا واج «س» نماینده «ث»، «س» و «ص» است. واژه هایی که این نوع واج ها را در خود دارند، از نظر املایی بسیار اهمیت دارند. با دقت در جدول زیر، حروف مختلفی را می بینیم که هر دسته نماینده یک واج هستند. در بررسی املای کلماتی که در آن ها از این حروف استفاده شده است، باید دقت کرد:
|
ء، ع |
ت، ط | ح، ه | ذ، ز، ض، ظ | ث، س، ص | غ، ق |
گنج حکمت شبی در کاروان
یاد دارم که شبی در کاروانی همه شب رفته بودم و سحر در کنار بیشه ای، خفته. شوریده ای که در آن سفر همراه ما بود نعره ای برآورد و راه بیابان گرفت و یک نفس، آرام نیافت. چون روز شد گفتمش: «آن چه حالت بود؟» گفت: «بلبلان را دیدم که به نالش درآمده بودند از درخت و کبکان از کوه و غوکان در آب و بهایم از بیشه؛ اندیشه کردم که مروّت نباشد همه در تسبیح و من به غفلت، خفته.»
| دوش مرغی به صبح می نالید | عقل و صبرم ببرد و طاقت و هوش | |
| یکی از دوستان مخلص را | مگر آواز من رسید به گوش | |
| گفت: باور نداشتم که تو را | بانگ مرغی چنین کند مدهوش | |
| گفتم: این شرط آدمیّت نیست | مرغ تسبیح گوی و من خاموش | |
|
گلستان، سعدی |
واژه ها و ترکیب ها
یاد دارم: به خاطر دارم. سحر: اول صبح. بیشه: جنگل کوچک، نیزار. خفته: خوابیده. شوریده: کسی که ظاهری آشفته دارد، عاشق و عارف. نعره: فریاد. گفتمش: به او گفتم. نالش: ناله کردن. کبک: نوعی پرنده. غوک: قورباغه. بهایم: ج بهیمه، چارپایان، ستوران. مروّت: جوانمردی، مردانگی. تسبیح: خدا را به پاکی یاد کردن، سبحان‌الله گفتن. غفلت: ناآگاهی. دوش: دیشب. طاقت: توانایی. مخلص: صمیمی. بانگ: فریاد. مدهوش: شیفته، از خود بیخود شده. آدمیّت: آدم بودن.
تدریس و شرح و معنی گنج حکمت شبی در کاروان
چند نکته تکمیلی
ما در این مقاله، به بررسی معنی درس سفر به بصره پرداختیم و متن کامل مندرج در کتاب را آوردیم. برای دریافت متن کامل کتاب فارسی دهم از سایت دفتر تالیف کتاب های درسی کلیک کنید. همچنین برای خواندن متن کامل سفرنامه ناصرخسرو، کلیک کنید و اگر می خواهید مجموعه ای از آثار ناصرخسرو را بخوانید، کلیک کنید. البته من از شما می خواهم که بعد از خواندن این مقاله، به سراغ مطالعه بخش های دیگر کتاب بروید.
همچنین ما، علاوه بر معنی درس سفر به بصره فارسی دهم، شرح و معنی درس های دیگر کتاب فارسی دهم را در سایت فارسی 100 قرار داده ایم. برای مطالعه مقاله درس کلاس نقاشی فارسی 100 کلیک کنید.
